เมืองสงขลา , อำเภอเมืองสงขลา : ประวัติความเป็นมาของอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดสงขลา
เมืองสงขลา , อำเภอเมืองสงขลา
ประวัติความเป็นมา
คำว่า "สงขลา" ที่ค้นพบตรงกันหลายข้อ เช่น พระราชวินิจฉัยของรัชกาลที่ ๕ ว่าสงขลาเดิมชื่อ สิงหนคร (อ่านว่า สิง-หะ-ระ-คะ-ระ)ชาวมลายูเขาลิ้นรัวออกเสียงอาไม่ได้ตัด หะ และ นะ ออก เหลือแต่ สิงคะรา ส่วนอีกเรื่องหนึ่งว่า เมื่อกษัตริย์มัชปาหิตองค์หนึ่งมีอาณาจักรบนแหลมมลายู นับถือพุทธศาสนาลัทธิหินยาน
เมื่อภายหลังอาณาจักรศรีวิชัยบนเกาะสุมาตราล่มแล้วนำชื่อสิงห์ของพระโพธิสัตว์มัชชุศรีปางหนึ่งมาเป็นชื่อเมืองที่สร้างใหม่ครั้งกระโน้น เช่น สิงปุระ (สิงคโปร์) สิงหรัชยา (บนเกาะบาหลี) สิงหสารี (บนเกาะชวา) สิงโครา เพี้ยนมาเป็น สงขลา (ศาสตร์จารย์ C.CBerg ที่สอนประวัติศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยมลายู เมื่อ ๒๖ มกราคม ๒๔๙๘)
บางท่านว่าคำนี้มาจาก สิงหลา (สิงหะลา) เป็นภาษาเปอร์เซีย เพราะพวกนี้มาค้าขายมลายูและสุมาตรา สมัยอาณาจักรศรีวิชัย มาถึงสงขลา เห็นเกาะหนู-เกาะแมว ในทะเลหน้าเมือง รูปเหมือนสิงห์สองตัวเฝ้าอยู่จึงเรียกว่า สิงหลา แปลว่า เมืองสิงห์ แต่อินเดียเรียกเป็น สิงหลา (สิงหะลา) ส่วนไทยเราเรียก สทิง ครั้นมลายูค้าขายบ้างก็เรียกเป็น เซงกอร่า (Senggora) ต่อมาเป็นซิงกอรา (Singora)ไทยเราเรียกตามเสียงมลายู เพี้ยนมาเป็นสงขลา
- พ.ศ.๒๓๑๒ พระเจ้าตากสินได้ยกกองทัพมาตีนครศรีธรรมราชแล้วเสด็จเลยมาถึงเมืองสงขลา ถึงสมัยรัตนโกสินทร์ พ.ศ.๒๓๒๕ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล โปรดเกล้าฯให้สงขลาขึ้นกับเมืองนครศรีธรรมราช
- พ.ศ.๒๓๓๓ ตวนกูเดน บุตรพระยาไทรบุรีเป็นกบฏหนีไปอยู่ที่ปีนัง ส่งคนมายุให้เมืองยะลา เมืองยะหลิง เมืองปัตตานี ยกทัพมาตีเมืองสงขลา
- พ.ศ.๒๓๓๔ เจ้าพระยาตรัง ยกทัพกรุงมาปราบแล้วมาพักที่สงขลา สร้างเจดีย์ไว้บนเขาแดงองค์หนึ่ง
- พ.ศ.๒๓๘๑ ตวนกูอาหะหมัดสะบัด หลานเจ้าพระยาไทรบุรีกบฏอีก ชวนปัตตานี ไทรบุรี และหัวเมืองในมลายู ยกทัพเข้ามาตีเมืองสงขลา ทัพจากเมืองมีพระยาศรีพิพัฒน์กับทัพนครศรีธรรมราชปราบได้ สร้างเจดีย์บนยอดเขาแดงอีกองค์หนึ่ง
- พ.ศ.๒๓๗๙ รัชกาลที่ ๓ โปรดเกล้าให้ย้ายเมืองที่แหลมสนมาอยู่ที่ปัจจุบัน (ต.บ่อยาง อ.เมือง จ.สงขลา)
- พ.ศ.๒๓๘๕ รัชกาลที่ ๓ โปรดพระราชทานส่งหลักชัยเมืองสงขลา จัดพิธีวางหลักเมืองพุ่ม เมื่อขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ ปีขาล (วางหลักชัยเมืองสงขลาที่บริเวณถนนนางงามในปัจจุบัน)
- พ.ศ.๒๔๐๕ รัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าให้สร้างถนนสงขลาถึงสะเดา เพื่อเชื่อมกับไทรบุรีและยกสงขลาขึ้นเป็นที่ทำการมณฑลเทศาภิบาลนครศรีธรรมราช
- พ.ศ.๒๔๗๕ รัชกาลที่ ๗ โปรดเกล้าให้ยุบมณฑลภิบาลทั้งหมด สงขลาจึงเป็นจังหวัด
ลักษณะสภาพทางภูมิศาสตร์
ที่ตั้งและอาณาเขตอำเภอเมืองสงขลาเป็นอำเภอหนึ่งในจำนวนทั้งหมด ๑๖ อำเภอของจังหวัดสงขลา มีอาณาเขตติดต่อดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ จดอำเภอสิงหนคร
- ทิศใต้ จดอำเภอจะนะและอำเภอหาดใหญ่
- ทิศตะวันตก จดอำเภอรัตภูมิและอำเภอปากพยูน จังหวัดพัทลุง
- ทิศตะวันออก จดอ่าวไทย
อำเภอเมืองมีลักษณะภูมิประเทศเป็นแหลมยื่นลงสู่อ่าวไทย ตั้งอยู่ตรงปากน้ำทะเลสาบสงขลา อำเภอเมืองสงขลา ทางทิศใต้ของปากน้ำนั้นมีลักษณะเป็นที่ราบสูงมีภูเขา เช่น ภูเขาสำโรง เขาเทวดา เขาเกาะแต้ว เขาตังกวน และเขาน้อย นอกจากนี้อำเภอเมืองประกอบด้วยเกาะ ๓ เกาะ คือ เกาะยอ เกาะหนู และเกาะแมว ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำไร่ ทำสวน ทำนา และทำประมงตามริมฝั่งทะเล
อำเภอเมืองสงขลาประกอบด้วย ๖ ตำบล
- ตำบลเขารูปช้าง
- ตำบลพะวง
- ตำบลเกาะแต้ว
- ตำบลทุ่งหวัง
- ตำบลเกาะยอ
- ตำบลบ่อยาง ซึ่งเป็นเขตเทศบาลเมืองสงขลา
อำเภอเมืองสงขลาปัจจุบันไม่มีเขตสุขาภิบาล ยกเว้นตำบลบ่อยางซึ่งยกฐานะเป็นเทศบาลเมืองสงขลาซึ่งเป็นที่ตั้งของศาลากลางจังหวัด ศาลจังหวัด และเป็นศูนย์รวมการบริหารราชการต่างๆ ในจังหวัดสงขลา
ลักษณะภูมิอากาศ
อำเภอเมืองสงขลามี ๒ ฤดูกาล คือ ฤดูร้อน และฤดูฝน แต่มีฝนตกชุกตลอดปีทำให้อำเภอเมืองสงขลาสามารถปลูกพื้นไร่สวนได้ตลอดปี อำเภอเมืองสงขลาเป็นที่ตั้งของศูนย์พยากรณ์อากาศและศูนย์วัดแผ่นดินไหวของจังหวัดสงขลา ลักษณะของฤดูฝนในจังหวัดสงขลาอยู่ในระหว่างตุลาคม-มกราคม ซึ่งจะแตกต่างกับลักษณะฤดูฝนของภาคอื่นๆในประเทศไทย
ขนบธรรมเนียมประเพณี
ประเพณีที่สำคัญประจำอำเภอเมืองสงขลา คือ ประเพณีชักพระ ประเพณีวันสารท (ชิงเปรตเดือนสิบ) นอกจากนี้ก็ยังมีประเพณีวันสงกรานต์ วันขึ้นปีใหม่ วันวิสาขะ วันมาฆะบูชา ซึ่งประชาชนส่วนใหญ่ได้รักษาประเพณีอันดีงามไว้ด้วยดีตลอดมา
ประชาชนในอำเภอเมืองสงขลาบางส่วนของอำเภอเมืองสงขลายังมีความเชื่อเกี่ยวกับโชคลางอยู่มาก เช่น การเล่นมโนราห์โรงครู การพิธีสะเดาะเคราะห์ การเชื่อในเทวดา ศาลพระภูมิ
กีฬาพื้นบ้าน
ในอำเภอเมืองสงขลามีการเล่นกีฬาชนโค ชนไก่ กัดปลา มวยไทย หนังตะลุง โนราห์ฯ ฯลฯ
Relate topics
- พินิจนคร สงขลา
- บ้านเธอ บ้านฉัน เล่าเรื่องเมืองเก่า
- ผ้าป่าสามัคคีบำรุงสถานีวิทยุพระพุทธศาสนาเพื่อชุมชน
- เรื่องเล่าจากชุมชนตอน “กวนข้าวยาคู”
- ออกกำลังกายไล่โรค
- ๓ ปี สถานีวิทยุพระพุทธศาสนาเพื่อชุมชน ใครได้อะไร? - เรื่องควรรู้ที่ควนรู
- เรื่องควรรู้ที่ควนรู
- อำเภอสะเดา :: ประวัติความเป็นมาของอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดสงขลา
- อำเภอนาทวี :: ประวัติความเป็นมาของอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดสงขลา
- อำเภอสะบ้าย้อย :: ประวัติความเป็นมาของอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดสงขลา
จิ๋ว (Not Member)แพท (Not Member)555+ (Not Member)ซินวา (Not Member)เด็กปักใต้ (Not Member)anuwart (Not Member)อนิสงค์การสร้างพระพุ (Not Member)ตอบ- (Not Member)วัต (Not Member)ตอบ- (Not Member)นักบุญ (Not Member)จ่าวัฒน์ (Not Member)อ๊อด (Not Member)ตามร้อยบุญ (Not Member)คนตัวเล็ก (Not Member)บอกบุญ (Not Member)จากใจบุญ (Not Member)จ่าวัฒน์ (Not Member)1221212 (Not Member)เด็ก ป.5/4 จ.สงขลา อ.เมือง (Not Member)