ดูงาน - กระบวนการทำงาน FAB MODEL
FAP MODEL (Family and Community Assesment Program) เป็นระบบที่ใช้งานอยู่ที่ สอ.บางปู ของ อบต.ปากพูน
ผลที่ได้อย่างหนึ่งคือ สรุปภาวะสุขภาพรายครอบครัว เช่น สุขภาพของสมาชิก , โครงสร้างครอบครัว , โรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ฯลฯ
FAB3 เพิ่มแฟ้มชุมชน ซึ่งประกอบด้วยสถานที่ , คน และระบบทางสังคม ใช้กระบวนการ 5 กระบวนการเข้ามาจับในการทำงาน มีปฎิทินชุมชน
ปี 47 ทุกหมู่บ้านเริ่มออกกำลังการเป็นหลักเพราะข้อมูลที่ได้แสดงถึงผลของปัญหาสุขภาพ
โครงการของสถานีอนามัย
- จัดให้มีคลินิก NP
- จัดให้มีคลินิกโรคเรื้องรัง
- โครงการพัฒนาเยาวชนด้านการรักษาพยาบาล โดยเอาเด็กทั้งหมด 200 กว่าคนไปอบรมที่ ม.วลัยลักษณ์ เป็นเวลา 5 วัน ให้เป็นหนูน้อยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม หนูน้อยพยาบาล เด็กกลุ่มนี้ได้พัฒนามาเป็น อสม.น้อยในเวลาต่อมา
ปี 2548 มีการทำโครงการ "การพัฒนารูปแบบชุมชนสุขภาพ : กรณีศึกษาบ้านศาลาบางปู
เป็นการศึกษาขุมทรัพย์(ทุนทางสังคม)ทางสุขภาพในชุมชน , การสร้างเครือข่าย , การบูรณาการความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่น
เป้าหมาย เพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพดี , มีความเสมอภาค , ระบบการดูแลสุขภาพ
ทำให้ FAB3 ไม่เพียงพอต่อการทำงาน เนื่องจากเป็นการจัดการข้อมูลเชิงคุณภาพ ไม่ใช่ข้อมูลเชิงปริมาณ จึงพัฒนาเป็น FAP4
ทำให้ทราบปัญหาหลักของหมู่บ้าน คือ
- สมาชิกมีปัญหาสุขภาพทุกหมู่บ้าน
- ได้รับผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม
- บกพร่องด้านการดูแลสุขภาพ
โครงการที่เกิดขึ้น คือ
- งานวิจัย การพัฒนาเครือข่ายการสร้างเสริมสุขภาพ
- งานวิจัย
- การจัดการข้อมูลสารสนเทศ GIS
มีการดูแลเรื่องอาหาร
ปี 2550
มีการประยุกต์ใช้ GIS มาใช้งานอย่างจริงจัง ผ่าน Google Map แสดงตำแหน่งบ้านเรือน , ใช้สีแสดง
เจาะลึกการทำงานลงไปถึงแต่ละครัวเรือน ผลของ GIS ทำให้ทราบพื้นที่ที่มีปัญหาอย่างชัดเจน เป็นการลงไปแก้ปัญหาระดับครัวเรือนหรือกลุ่มครัวเรือน
ปี 2551 FAB6 - พัฒนาการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อพัฒนาสุขภาพชุมชน มีการผลิตผงนัวรั้วกินได้สำหรับใช้แทนผงชูรส โดยบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการดูแลและสร้างเสริมสุขภาพ ทดลองทำมา 5 สูตร แล้วนำมาทดลองปรุงอาหารแข่งกัน
อบรมการใช้และอบรมการตรวจสอบข้อมูล ซึ่งการตรวจสอบข้อมูลมีความสำคัญมากที่ทุกอย่างต้องถูกต้อง 100% โดยชาวบ้านที่เป็นผู้รับผิดชอบจะเป็นคนตรวจสอบข้อมูลกันเอง
มีการคัดแกนนำจาก 12 หมู่บ้าน
ช่วงเก็บข้อมูลใช้เวลา 2 เดือน โดยเก็บข้อมูลทุกครัวเรือน ทุกคน เก็บทุกตำบลทั้ง 12 ตำบล ให้ อสม.น้อยบันทึกข้อมูลเก็บ เอาแกนนำ 15 คนมาตรวจสอบข้อมูล วิเคราะห์แล้วแปลงให้อยู่ในรูปแบบที่เข้าใจได้ง่าย ให้แกนนำหรือผู้จัดการหมู่บ้านนำข้อมูลไปเล่าให้ฟังกันเอง
ชาวบ้านจะเป็นผู้เขียนโครงการเพื่อแก้ปัญหาในหมู่บ้านของตนเอง ซึ่งปัญหาเดียวกันแต่อาจจะใช้วิธีแก้ปัญหาไม่เหมือนกันเช่นปัญหาเรื่องการกำจัดยุง บางหมู่บ้านมีต้นมะพร้าวมาก กระรอกเจาะมะพร้าว เมื่อมะพร้าวร่วงจะมีน้ำขังในลูกมะพร้าว ทางแก้ก็เพียงคว่ำลูกมะพร้าวไม่ให้น้ำขัง แต่อีกหมู่บ้านยุงเกิดจากน้ำขังในทุ่งนาก็ใช้วิธีปล่อยปลาวาน (มาจากปล่อยปลาหางนกยูงวานให้เพื่อนไปปล่อย)
กระบวนการทำงาน FAB MODEL
- การสร้างทีมงาน คณะทำงานเพื่อการนำใช้ฐานข้อมูล
- การใช้แบบสอบถามประเมินชุมชน
- การจัดการฐานข้อมูลสุขภาพ
- การบันทึกข้อมูล
- การวิเคราะห์และประมูล
- การทำประชาคม
- การจัดทำแผนสุขภาพชุมชน
- การดำเนินงานโครงการ
- การนำเสนอผลการดำเนินโครงการ
ปี 2552 - โครงการพัฒนาเครือข่ายองค์กรปกครองท้องถิ่นเพื่อการจัดการสุขภาวะโดยชุมชน
ใช้ พัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลง การสร้างองค์ความรู้ การจัดการความรู้ การสื่อสารสาธารณะ เป็นตัวหลัก โดยพัฒนาแหล่งเรียนรู้ (คน สถานที่ กระบวนการถ่ายทอดพ สื่อการสอน) การจัดการสุขภาวะชุมชนอย่างต่อเนื่อง ด้วยการวิจัยและพัฒนา ไปสู่รูปแบบการจัดการสุขภาวะโดยชุมชน ศักยภาพของผู้นำการเปลี่ยนแปลง ชุดความรู้เฉพาะพื้นที่เพื่อการจัดการสุขภาวะชุมชน ที่จะนำไปสู่ ตำบลสุขภาวะ
การขับเคลื่อนเครือข่ายการจัดการสุขภาวะโดยชุมชนด้วย 3 เครือข่าย คือ
- เครือข่ายการจัดการเฉพาะประเด็นของพื้นที่โดยชุมชน
- เครือข่ายนักวิชาการเพื่อการจัดการสุขภาวะโดยชุมชน
- เครือข่าย อปท. การจัดการสุขภาพโดยชุมชน
แนวคิด
- ตำบลต้นแบบเป็นที่ปรึกษา
- คิดเชิงบวก
FAP7 ระบบการพัฒนาข้อมูลเพื่อสร้างสุขภาวะของชุมชน ยังอยู่ในขั้นตอนการวิเคราะห์ความต้องการเพื่อกำหนดทิศทางในการทำงาน
ค่าใช้จ่ายส่วนใหญ่อยู่กับเรื่องกระบวนการและการเก็บรวบรวม-ตรวจสอบข้อมูล ซึ่งใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของผู้ใช้ข้อมูลและเจ้าของข้อมูลมามีส่วนในการจัดเก็บรวบรวมและตรวจสอบ
ขั้นตอนการทำประชาคม
ขั้นตอนที่ 1 เตรียมการ - ประชาสัมพันธ์ เตรียมข้อมูล
ขั้นตอนที่ 2 ดำเนินการการประชุม - การเสนอข้อมูล
วิสัยทัศน์ของ อบต.
- การใช้ข้อมูลกำหนดนโยบาย
- ใช้แผนพัฒนาขับเคลื่อนงาน
- การดำเนินงานแบบมีส่วนร่วม
- การประเมินผลการดำเนินงาน
- การพัฒาอย่างต่อเนื่อง
ออกแบบกิจกรรมสร้างสุขภาพวะจากปัญหาและความต้องการของชุมชนจริง มีข้อมูล เห็นข้อมูลจริง กำหนดกลุ่มประชากรเป้าหมาย กำหนดปัจจัย